علم پزشکی و ورزش

پزشکی ورزشی شاخه‌ای از علم پزشکی است که در زمینه سلامتی ورزشکاران و همچنین استفاده از ورزش در جهت حفظ سلامت عمومی انسانها مطالعه می‌ کند.

علم پزشکی و ورزش

هرچند رشته پزشکي ورزشي به عنوان يک رشته تخصصي پزشکي در چند دهه اخير مطرح شده‌است ولي سابقه آن با تاريخ ورزش درجهان پيوند خورده‌است و از هنگاميکه ورزش وجود داشته، مباحث پزشکي مرتبط با ورزش نيز در کنار آن مطرح بوده‌است. در يک کتابچه پزشکي يافت شده در هند با عنوان Arthava-Veda که مربوط به ۸۰۰ تا ۱۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح مي‌باشد از اثرات درماني ورزش نام برده شده‌است. با گسترش ورزش و همگاني تر شدن آن دانش بشري در خصوص پزشکي ورزشي به‌ويژه در بعد آسيب‌هاي ورزشي و بازتواني ورزشي افزايش يافت.

ابن سينا در کتاب قانون خود جستارهايي را به موضوعات مرتبط با پزشکي ورزشي اختصاص داده‌است. موضوعاتي مانند اثر ورزش بر تندرستي، اثرات انواع ماساژها، ورزش در کودکان و سالمندان و نحوه برخورد با خستگي‌هاي ناشي از ورزش ودرمان آن، منافع و مضار ورزش در بيماريها و آسيب‌هاي ناشي از ورزش از جمله مباحثي که بخشي از کتاب قانون را به خود اختصاص داده‌است.

جالينوس پزشک يوناني سده دوم وسوم پيش از ميلاد نگرش جديدي را درمورد سلامت و بهداشت ارائه داد که مي‌توان آن را فيزيولوژي کاربردي ورزش ناميد. همين پزشک است که استفاده از فرآورده‌هاي گيآهي محرک را براي افزايش کارايي ورزشکاران در يونان باستان گزارش نموده‌است.

سابقه استفاده ورزشکاران از ماساژ و رژيم غذائي خاص به مدت ۱۰ ماه پيش از آغاز مسابقات المپيک يونان باستان يافت شده است. انواع رژيم‌هاي غذائي توسط Promous قهرمان دو دوره دوهاي استقامت در ۴۳ قبل از ميلاد و اشکال تغيير يافته اين رژيم توسط Gardine در ورزش‌هاي مختلف در تاريحچه المپيک ثبت شده‌است. اين موارد حاکي از آن است که هرچند عنوان پزشکي ورزشي مربوط به سده اخير مي‌باشد ولي پيشينهٔ آن به ميزان پيشينهٔ علم پزشکي و ورزش مي‌باشد.

در سده گذشته که با گسترش دامنه دانش‌ها از جمله علم پزشکي از يک سو و گسترش کمي و کيفي ورزش از سوي ديگر توجه به اين رشته در زمره دانش آکادميک بيشتر شد. در سال ۱۹۲۸ فدراسيون بين‌المللي پزشکي ورزشي در جريان بازي‌هاي المپيک زمستاني جهت کمک به ورزشکاران پايه گذاري شد. درسال ۱۹۵۰ انجمن ملي مربيان ورزشي جهت آموزش علمي مربيان ورزشي تأسيس شد وبدنبال آن در سال ۱۹۵۱ انجمن پزشکي آمريکا کميته‌اي را براي مطالعه بر روي آسيب‌هاي ورزشي پايه‌گذاري نمود که فعاليت ادامه دارد. شايد بتوان اين کميته را اولين اقدام در جهت آکادميک نمودن رشته پزشکي ورزشي قلمداد نمود. بزرگ‌ترين سازمان پزشکي ورزشي کالج آمريکائي پزشکي ورزشي the American College of Sports Medicine مي‌باشد که در سال ۱۹۵۴ تأسيس شده‌است. حوزه فعاليت رشته پزشکي ورزشي در سالهاي اخير پيشرفت چشم‌گيري نموده و هم‌اينک در چندين کشور دنيا انجمن‌هاي پزشکي ورزشي، فدراسيون پزشکي ورزشي و رشته آموزشي پزشکي ورزشي در دانشگاه‌ها و درسطوح مختلف فعاليت دارد.